ADHD, wat staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een neurologische ontwikkelingsstoornis die zich typisch manifesteert in de kindertijd naarmate de hersenen zich ontwikkelen. Het gaat vaak gepaard met andere neurologische ontwikkelingsstoornissen zoals dyspraxie, dyslexie, het syndroom van Gilles de la Tourette en autismespectrumstoornissen.
Het is belangrijk op te merken dat deze naast elkaar bestaande aandoeningen soms de meer prominente symptomen van ADHD kunnen maskeren of verzachten, en dit is iets waar ervaren psychiaters zich terdege van bewust zijn. Ze houden rekening met de complexiteit en onderlinge verbondenheid van deze aandoeningen bij het evalueren en diagnosticeren van ADHD bij individuen.
Als u of iemand die u kent symptomen ervaart die verband houden met aandachtstekorten, hyperactiviteit of impulsiviteit, kan overleg met een deskundige psychiater waardevolle inzichten en begeleiding bieden. Ze zullen in staat zijn om de symptomen te beoordelen, eventuele naast elkaar bestaande aandoeningen te overwegen en een geschikt behandelplan te ontwikkelen dat is afgestemd op de specifieke behoeften van het individu.
Het begrijpen van de complexiteit van ADHD en de mogelijke comorbiditeiten ervan is cruciaal voor een nauwkeurige diagnose en effectief beheer van de aandoening. Het zoeken naar professionele hulp van een gekwalificeerde psychiater kan een aanzienlijk verschil maken bij het bevorderen van het algehele welzijn en de kwaliteit van leven van mensen met ADHD.
Naast dat het een neurologische aandoening is, wordt ADHD bij volwassenen vaak geassocieerd met of comorbide met psychische aandoeningen zoals angst of depressie. Dit betekent dat individuen mogelijk jarenlang met niet-gediagnosticeerde ADHD hebben geleefd, omdat de symptomen mogelijk werden overschaduwd door de daaruit voortvloeiende uitdagingen en moeilijkheden waarmee ze werden geconfronteerd.
Het is inderdaad een verrassende statistiek dat ongeveer 40% van de personen in de gevangenis voldoet aan de criteria voor een diagnose van ADHD bij volwassenen. Bovendien zoeken veel volwassenen met niet-gediagnosticeerde ADHD vaak hulp voor verschillende sociale problemen en psychische aandoeningen die zijn ontstaan als gevolg van hun onderliggende ADHD.
Het verband tussen ADHD en deze naast elkaar bestaande psychische aandoeningen onderstreept de complexiteit van ADHD en de potentiële impact ervan op het algehele welzijn van een individu. Het herkennen van de aanwezigheid van ADHD bij volwassenen en het aanpakken ervan naast eventuele comorbide aandoeningen is cruciaal voor het bieden van passende ondersteuning en behandeling.
Als u vermoedt dat u of iemand die u kent niet-gediagnosticeerde ADHD heeft en daarmee samenhangende geestelijke gezondheidsproblemen ervaart, kan het zoeken naar een uitgebreide evaluatie door een gekwalificeerde professional in de geestelijke gezondheidszorg waardevolle inzichten en begeleiding opleveren. Door een nauwkeurige diagnose en een holistische behandelingsbenadering kunnen personen met ADHD de nodige ondersteuning krijgen om hun algehele kwaliteit van leven en welzijn te verbeteren.
Er zijn drie erkende subtypes van ADHD, elk gekenmerkt door verschillende symptomenpatronen:
-
Hyperactief type: Dit subtype wordt typisch geassocieerd met impulsief gedrag en een vermeend gebrek aan controle, vooral bij kinderen. Dit gedrag kan ertoe leiden dat sommigen de diagnose afdoen als louter "slecht gedrag" of als gevolg van ineffectief ouderschap. Bij kinderen wordt hyperactief gedrag vaak beheersbaarder naarmate ze ouder worden en overgaan in een algemene rusteloosheid of prikkelbaarheid. Dit kan hebben bijgedragen aan de misvatting dat ADHD alleen bij kinderen voorkomt. De afgelopen twee decennia is echter steeds meer duidelijk geworden dat ADHD tot in de volwassenheid kan aanhouden.
-
Onoplettend type (voorheen bekend als ADD): Individuen met dit subtype worstelen voornamelijk met het behouden van focus en aandacht op alledaagse taken zonder snel afgeleid te raken. Ze kunnen gedragingen vertonen zoals dagdromen, onoplettendheid en de neiging om vaak van activiteit te wisselen of zich snel te vervelen. Bij kinderen wordt dit subtype vaak over het hoofd gezien omdat het resulterende gedrag, zoals onderpresteren, verkeerd geïnterpreteerd kan worden als luiheid of zelfs geprezen kan worden als creatief maar niet gerealiseerd potentieel.
-
Gecombineerd type: Zoals de naam al doet vermoeden, omvat dit subtype een combinatie van symptomen van zowel onoplettendheid als hyperactiviteit. De meeste mensen met ADHD vallen in dit subtype, omdat ze een spectrum van gedragingen vertonen die, individueel, binnen een "normaal" bereik kunnen worden beschouwd. Wanneer ze echter worden beschouwd als onderdeel van een groter geheel, dragen deze gedragingen bij aan de diagnose ADHD.
Het begrijpen van de verschillende subtypes van ADHD maakt een meer genuanceerde benadering van diagnose en behandeling mogelijk, aangezien de symptomen zich bij elk individu anders kunnen manifesteren. Het is belangrijk om een gekwalificeerde zorgverlener te raadplegen voor een uitgebreide evaluatie en gepersonaliseerde zorg op basis van het specifieke subtype en de bijbehorende uitdagingen.
Er zijn verschillende algemene percepties en misverstanden rond ADHD die bijdragen aan misvattingen en vooroordelen:
-
Genderbias: De stereotiepe perceptie van ADHD draait vaak om jonge jongens die storend zijn in de klas, wat leidt tot een vertekend beeld van de aandoening. Meisjes, zowel jong als ouder, kunnen ook ADHD hebben, maar ze kunnen andere symptomen vertonen en hebben minder kans op een diagnose. De huidige statistieken geven aan dat ADHD meer voorkomt bij jongens, maar dit kan worden beïnvloed door historische vooroordelen en het feit dat meisjes mogelijk minder hyperactief gedrag vertonen.
-
Overdreven vertrouwen op stimulerende medicatie: Er bestaat een misvatting dat de behandeling van ADHD voornamelijk bestaat uit het gebruik van stimulerende medicijnen, die chemisch vergelijkbaar zijn met recreatieve drugs. Dit kan zorgen en misverstanden veroorzaken bij ouders en verzorgers. Het is cruciaal op te merken dat deze medicijnen niet de gewilde "rush" veroorzaken die recreatieve drugsgebruikers ervaren. In werkelijkheid is gebleken dat stimulerende medicijnen positieve effecten hebben voor meer dan 80% van de mensen met ADHD die ze proberen.
-
Bijwerkingen en verslaving: Een veel voorkomende misvatting is dat stimulerende medicijnen die worden gebruikt om ADHD te behandelen verslavend zijn of aanzienlijke risico's met zich meebrengen. Deze medicijnen zijn echter niet verslavend als ze worden gebruikt zoals voorgeschreven. Omgekeerd lopen personen met onbehandelde ADHD een groter risico om verslavingsproblemen te ontwikkelen naarmate ze volwassen worden. Uit onderzoek blijkt dat medicatie voor ADHD de kans op middelenmisbruik daadwerkelijk verkleint.
Het aanpakken van deze misvattingen en vooroordelen is cruciaal voor een nauwkeurig begrip en een passende behandeling van ADHD. Het zoeken naar informatie van gekwalificeerde zorgverleners en toegang tot betrouwbare bronnen kan helpen deze misverstanden weg te nemen en een effectief beheer van de aandoening te bevorderen. Het is belangrijk om ADHD met een open geest te benaderen, rekening houdend met de verschillende manieren waarop het zich bij verschillende individuen kan manifesteren en de voordelen die een passende behandeling kan bieden bij het verbeteren van het algehele welzijn en het verminderen van potentiële risico's.
Bij het zoeken naar een behandeling voor ADHD is het essentieel om de volgende stappen te nemen:
-
Verkrijg een specialistische diagnose: De eerste stap is het zoeken naar een diagnose van een gespecialiseerde arts die ervaring heeft met neurologische ontwikkelingsstoornissen, meestal een psychiater. Ze zullen uw symptomen en medische geschiedenis evalueren en beoordelingen uitvoeren om te bepalen of u ADHD heeft.
-
Medicatie- en behandelingsopties: Zodra de diagnose is gesteld, kan de specialist passende behandelingsopties aanbevelen op basis van uw individuele behoeften. Medicatie is een gebruikelijke en effectieve aanpak voor het beheersen van ADHD-symptomen. Ongeveer 80% van de mensen met ADHD reageert positief op medicatie. Toegang tot deze medicijnen vereist echter een specialistische diagnose, aangezien het gereguleerde stoffen zijn. In de meeste gevallen blijven huisartsen ADHD-medicatie voorschrijven nadat een formele diagnose van een specialist is gesteld en de patiënt stabiel is op de behandeling.
-
Overleg met uw huisarts: Het is belangrijk om met uw huisarts te bespreken of zij bereid zijn om ADHD-medicatie voor te schrijven. Niet alle huisartsen voelen zich op hun gemak bij het voorschrijven van deze medicijnen, en het is raadzaam om dit gesprek te voeren voordat u een afspraak met een specialist maakt. In veel gevallen kunnen specialisten samenwerken met huisartsen in een gedeeld zorgmodel, waar zij begeleiding en toezicht houden terwijl de huisarts het lopende voorschrift beheert.
Door deze stappen te volgen, kunnen personen met ADHD de noodzakelijke diagnose krijgen, toegang krijgen tot de juiste medicijnen en samenwerken met hun zorgteam om hun aandoening effectief te behandelen. Het doel is om een alomvattend behandelplan te vinden dat medicatie, therapie en strategieën voor zelfmanagement combineert, waardoor individuen kunnen gedijen en de uitdagingen van ADHD kunnen overwinnen.
Als u eenmaal de diagnose ADHD heeft gekregen, zijn er verschillende stappen die u moet overwegen voor behandeling, waaronder medicatie en psychosociale interventies:
-
Medicatietitratie: Als u na de diagnose ervoor kiest om medicatie te proberen, is de volgende stap het titratieproces. Titratie omvat het vinden van de juiste medicatie en dosering die het beste bij u past. Er zijn twee titratieopties beschikbaar:
a. Titratie door verpleegkundigen: Deze optie omvat het werken met een voorschrijver die gespecialiseerd is in volwassen ADHD. U heeft wekelijks contact via een beveiligd online berichtensysteem, waar de verpleegkundige u begeleidt bij het vinden van de optimale medicatie en dosering.
b. Op maat gemaakte adviseur Intensieve behandeling en titratie: Als u voelt dat u een intensievere behandeling nodig heeft, kunt u kiezen voor frequente afspraken met uw psychiater, die toezicht zal houden op het titratieproces. Deze optie zorgt voor extra berichtondersteuning tussen afspraken.
-
Medicatiekosten: Als particuliere patiënt bent u verantwoordelijk voor de medicatiekosten tijdens titratie. De kostprijs van medicatie is afhankelijk van de voorgeschreven medicatie en de tarieven die de apotheker bepaalt. Uw verpleegkundige of specialist kan u een schatting geven van de medicatiekosten zodra deze is voorgeschreven.
-
Gedeelde zorg met huisarts: Als u eenmaal stabiel bent op medicatie, heeft het de voorkeur om u terug te verwijzen naar uw NHS-huisarts voor doorlopend voorschrijven. Hierdoor kunt u maandelijks NHS-recepten ontvangen, waardoor u geen privérecepten meer nodig heeft. In een laatste consult met uw psychiater wordt uw medicatie en mogelijke psychosociale ondersteuning besproken. Uw psychiater schrijft vervolgens naar uw huisarts, waarin hij uw behandeling uiteenzet en hem verzoekt het voorschrijven voor de volgende 12 maanden over te nemen.
-
Psychosociale interventies: Het is belangrijk te begrijpen dat medicatie alleen niet de enige behandeling is voor ADHD. Psychosociale interventies spelen een cruciale rol bij het beheersen van de aandoening en de bijbehorende uitdagingen. Gespecialiseerde coaching, mindfulness, cognitieve gedragstherapie (CGT) en andere therapeutische benaderingen kunnen nuttig zijn. Werken met ADHD-gespecialiseerde psychologen, psychotherapeuten en levenscoaches kan waardevolle ondersteuning bieden bij het voortbouwen op sterke punten en het aanpakken van de gevolgen van ADHD-gerelateerde beperkingen.
Het is vermeldenswaard dat hoewel er inspanningen zullen worden geleverd om gedeelde zorgovereenkomsten met uw huisarts tot stand te brengen, er variaties kunnen zijn in de bereidheid van de huisarts om ADHD-medicatie voor te schrijven of specifieke medicatie te financieren. Daarnaast zijn psychosociale interventies cruciaal voor het beheersen van comorbide stoornissen zoals depressie en angst.
Door deze stappen te overwegen en nauw samen te werken met beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg, kunnen personen met ADHD een behandeling op maat krijgen, inclusief medicatietitratie en psychosociale ondersteuning, om hun toestand effectief te beheersen en hun algehele welzijn te verbeteren.